
Nguyễn Bỉnh Khiêm, một danh sĩ nổi tiếng thời nhà Mạc, đã để lại cho đời sau những áng thơ văn bất hủ. Trong đó, bài thơ “Nhàn” là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện rõ nét tâm hồn thanh cao, lối sống ẩn dật và triết lý sống ung dung tự tại của ông. Bài viết này sẽ hướng dẫn soạn bài nhàn ngữ văn 10 chi tiết, giúp các em học sinh lớp 10 hiểu sâu hơn về vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Bỉnh Khiêm qua tác phẩm “Nhàn”.
Bài thơ “Nhàn” nằm trong chùm thơ “Cảnh Nhàn” thuộc tập thơ “Bạch Vân am thi tập” của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Tác phẩm ra đời khi ông cáo quan về quê ở ẩn, tìm về cuộc sống điền viên giản dị, tránh xa những bon chen nơi quan trường. Chính bối cảnh này đã tạo nên cảm hứng cho Nguyễn Bỉnh Khiêm sáng tác nên bài thơ “Nhàn”, phản ánh tâm trạng thanh thản, tự do tự tại của một bậc hiền triết giữa thiên nhiên.
Bối cảnh sáng tác bài thơ Nhàn
Hai câu thơ đầu “Một mai, một cuốc, một cần câu, / Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.” mở ra bức tranh cuộc sống giản dị của Nguyễn Bỉnh Khiêm. “Một mai, một cuốc, một cần câu” là những vật dụng quen thuộc của người nông dân, thể hiện sự gắn bó của tác giả với cuộc sống lao động chân tay. “Thơ thẩn” gợi lên hình ảnh một người ung dung, tự tại, không vướng bận lo toan, mặc kệ thế sự đổi thay.
Phân tích hai câu đầu bài Nhàn
Hai câu tiếp theo “Rượu đến gốc cây ta sẽ nhắp, / Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.” thể hiện rõ triết lý sống ung dung, tự tại của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ông tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị như nhâm nhi chén rượu dưới gốc cây, đồng thời thể hiện quan điểm coi phú quý chỉ là giấc mộng phù du. Câu thơ này cho thấy sự thấu hiểu lẽ đời, sự tỉnh táo trước những cám dỗ của danh lợi.
Hai câu cuối “Khách đến thì mời ngô tửu, / Thân lừa ta ở chốn lao xao.” khẳng định sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên. Nguyễn Bỉnh Khiêm tiếp đãi khách bằng những sản vật giản dị “ngô tửu”, thể hiện sự chân thành, mộc mạc. Ông tự nhận mình là “thân lừa”, ẩn dụ cho lối sống lánh đời, tìm về chốn yên bình, tránh xa những ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống. văn 10 soạn bài nhàn sẽ giúp bạn hiểu thêm về tầng ý nghĩa sâu xa này.
Phân tích hai câu cuối bài Nhàn
Bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm là một tác phẩm soạn bài ngữ văn lớp 10 bài nhàn mang đậm tính triết lý và giá trị nhân văn sâu sắc. Qua bài thơ, ta thấy được vẻ đẹp tâm hồn thanh cao, lối sống giản dị và triết lý sống ung dung tự tại của một bậc hiền triết. Tác phẩm này không chỉ là tiếng lòng của Nguyễn Bỉnh Khiêm mà còn là bài học quý giá cho mỗi chúng ta về cách sống, cách nhìn nhận cuộc đời. Soạn bài nhàn ngữ văn 10 ngắn nhất có thể giúp bạn nắm bắt nhanh chóng nội dung chính của bài thơ.
Học sinh thường thắc mắc về nghĩa của một số từ ngữ cổ, cũng như cách phân tích, cảm nhận về tư tưởng của tác giả. Ví dụ, từ “ngô tửu” là gì, “thân lừa” mang ý nghĩa gì, tại sao Nguyễn Bỉnh Khiêm lại chọn cuộc sống ẩn dật?
Bạn có thể tìm hiểu thêm về các bài thơ khác của Nguyễn Bỉnh Khiêm trên website Đại CHiến 2. soạn ngữ văn lớp 10 bài nhàn cũng là một từ khóa hữu ích để tìm kiếm thêm tài liệu.