
Cuộc sống điền viên, thảnh thơi là niềm mơ ước của biết bao người. Bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm, nằm trong chương trình Ngữ Văn 10, khắc họa rõ nét bức tranh cuộc sống ấy. Soạn ngữ văn 10 bài Nhàn sẽ giúp ta hiểu sâu hơn về tâm hồn thanh cao, lối sống ẩn dật của nhà thơ, đồng thời cảm nhận được vẻ đẹp của ngôn từ và nghệ thuật thơ ca.
Nguyễn Bỉnh Khiêm sáng tác bài thơ “Nhàn” sau khi từ quan về quê ở ẩn. Ông chán ghét quan trường, tìm về cuộc sống bình dị nơi thôn quê. Soạn ngữ văn 10 bài Nhàn giúp ta thấy rõ tâm trạng của tác giả khi ấy.
Hoàn cảnh sáng tác bài Nhàn
“Một mai, một cuốc, một cần câu, Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.”
Hai câu thơ mở đầu bài Nhàn thật giản dị mà sâu sắc. “Một mai, một cuốc, một cần câu” là hình ảnh tượng trưng cho cuộc sống tự cung tự cấp, gần gũi với thiên nhiên. Soạn ngữ văn 10 bài Nhàn cần chú ý đến sự lặp lại của từ “một” nhấn mạnh sự độc lập, tự tại của nhà thơ. “Thơ thẩn dầu ai vui thú nào” thể hiện thái độ dửng dưng với những thú vui tầm thường của thế tục.
“Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ, Người khôn người đến chốn lao xao.”
Sự đối lập giữa “ta dại” và “người khôn”, “nơi vắng vẻ” và “chốn lao xao” cho thấy Nguyễn Bỉnh Khiêm tự nhận mình “dại” khi tìm về cuộc sống ẩn dật, tránh xa vòng danh lợi. Khi soạn ngữ văn 10 bài Nhàn, cần phân tích rõ sự mỉa mai nhẹ nhàng ẩn chứa trong câu thơ. Ông coi những kẻ bon chen, tranh giành ngoài kia là “khôn” nhưng thực chất lại đang tự giam mình trong vòng danh lợi.
Phân tích bài Nhàn
“Ao cạn vớt bèo cấy muống, Đìa thanh phát cỏ ương sen.”
Hai câu luận là bức tranh sinh động về cuộc sống lao động giản dị mà thanh cao. Hình ảnh “vớt bèo cấy muống”, “phát cỏ ương sen” không chỉ là công việc thường ngày mà còn thể hiện sự gắn bó của con người với thiên nhiên. Soạn ngữ văn 10 bài Nhàn cần làm rõ tính chất tượng trưng của hình ảnh, nó còn thể hiện sự thanh lọc tâm hồn của nhà thơ.
“Khôn ngoan đối đáp người ngoài, Gàn dở mắm muối cho vừa.”
Nguyễn Bỉnh Khiêm khẳng định lại lựa chọn của mình. Ông chấp nhận “gàn dở” để được sống cuộc sống tự do, tự tại. Soạn ngữ văn 10 bài Nhàn giúp ta hiểu rõ quan niệm sống “lánh đục về trong” của nhà thơ.
Trích dẫn từ chuyên gia Ngữ Văn, Cô Nguyễn Thị Hương: “Bài Nhàn là tiếng lòng của một người muốn sống thanh thản, thoát khỏi vòng danh lợi”
Trích dẫn từ Tiến sĩ Văn học Lê Văn Thành: “Nguyễn Bỉnh Khiêm đã dùng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng đầy sức gợi để vẽ nên bức tranh cuộc sống điền viên tuyệt đẹp.”
Bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm là một bài thơ hay, giàu giá trị nhân văn. Soạn ngữ văn 10 bài Nhàn giúp ta hiểu sâu sắc về tâm hồn, tư tưởng của nhà thơ cũng như vẻ đẹp của cuộc sống điền viên. Bài thơ là lời nhắn nhủ nhẹ nhàng về cách sống, về việc tìm kiếm hạnh phúc đích thực.
Kết luận bài Nhàn
Bạn có thể tìm hiểu thêm về các bài thơ khác của Nguyễn Bỉnh Khiêm trên trang web của chúng tôi. Cần hỗ trợ hãy liên hệ Email: [email protected], địa chỉ: Mỹ Khê, Quận Hải Châu, Đà Nẵng, Việt Nam. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.