Bài thơ Tỏ Lòng của Phạm Ngũ Lão là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học yêu nước thời trung đại. Ngữ Văn 10 Bài Tỏ Lòng đưa ta đến với những khát vọng lớn lao của một vị tướng tài ba, đồng thời khắc họa chân dung người anh hùng thời Trần với lòng yêu nước nồng nàn và chí khí anh hùng mạnh mẽ.

Tìm Hiểu Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Tỏ Lòng

Phạm Ngũ Lão (1255-1320) là một danh tướng kiệt xuất thời Trần, lập nhiều chiến công hiển hách. Bài thơ “Tỏ Lòng” được sáng tác trong khoảng thời gian hòa bình giữa hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai và lần thứ ba (1285-1288). Trong không khí thái bình, người anh hùng vẫn canh cánh bên lòng nỗi lo vận mệnh quốc gia và thể hiện khát khao được cống hiến. Bài thơ là lời tự bạch của một con người với hoài bão lớn lao, chí khí ngất trời.

soạn bài văn bản tiếp theo 10

Phân Tích Ý Nghĩa Bài Thơ Ngữ Văn 10 Bài Tỏ Lòng

“Tỏ Lòng” là bài thơ thể hiện khí phách anh hùng và lòng yêu nước thiết tha của Phạm Ngũ Lão. Ngay từ câu thơ đầu, tác giả đã khẳng định chí làm trai phải lập công danh, sự nghiệp lớn lao.

Hoài Bão Lập Công Danh

Hai câu thơ đầu “Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu/ Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.” thể hiện rõ nét chí làm trai của một bậc anh hùng. Hình ảnh “hoành sóc” gợi lên vẻ oai phong lẫm liệt, khí thế mạnh mẽ của người tướng cầm quân. “Giang sơn kháp kỉ thu” cho thấy Phạm Ngũ Lão đã cống hiến, chiến đấu suốt bao nhiêu năm tháng. Câu thơ thứ hai nói về sức mạnh của quân đội nhà Trần, với tinh thần chiến đấu mạnh mẽ như hổ báo, có thể “nuốt trôi trâu”. Qua đó, ta thấy được tài thao lược của vị tướng chỉ huy, cũng như sức mạnh của quân đội ta.

Nỗi Lòng Yêu Nước Thương Dân

Hai câu thơ cuối “Nam nhi vị liễu công danh trái/ Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.” là lời tự vấn, tự nhủ của tác giả. Dù đã lập được nhiều công lao, Phạm Ngũ Lão vẫn chưa thỏa mãn, vẫn khát khao được cống hiến nhiều hơn nữa cho đất nước. Ông muốn được lưu danh sử sách, được người đời sau ca tụng như Khổng Minh – Gia Cát Lượng, một bậc kỳ tài thời Tam Quốc.

soạn văn bản tiếp theo 10

Đánh Giá Nghệ Thuật Ngữ Văn 10 Bài Tỏ Lòng

Bài thơ “Tỏ Lòng” được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. Ngôn ngữ hàm súc, cô đọng. Hình ảnh thơ mang đậm chất anh hùng ca, gợi tả khí phách mạnh mẽ của người anh hùng thời Trần. Các biện pháp tu từ như so sánh, phóng đại được sử dụng khéo léo, góp phần làm nổi bật chí khí anh hùng của Phạm Ngũ Lão.

Giáo sư Nguyễn Khắc Phi nhận xét: “Tỏ Lòng là một bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật cô đọng, hàm súc nhưng đã biểu hiện đầy đủ và sâu sắc chí khí anh hùng của một con người với hoài bão lớn lao, luôn luôn canh cánh bên lòng và tự hứa với mình không bao giờ thôi nghĩ đến việc nước.”

soạn bài văn bản 10 tiếp theo

Kết Luận

Ngữ văn 10 bài Tỏ Lòng không chỉ là tiếng lòng của một người anh hùng mà còn là biểu tượng cho khí phách của cả một thời đại hào hùng. Bài thơ mãi là nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau về lòng yêu nước và khát vọng lập công danh.

soạn văn bản tiếp theo lớp 10 loigiaihay

FAQ về Bài Thơ Tỏ Lòng

1. Bài thơ Tỏ Lòng được viết theo thể thơ nào?
2. Tác giả của bài thơ Tỏ Lòng là ai?
3. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Tỏ Lòng là gì?
4. Nội dung chính của bài thơ Tỏ Lòng là gì?
5. Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ Tỏ Lòng là gì?
6. Hình tượng người anh hùng trong bài thơ Tỏ Lòng được thể hiện như thế nào?
7. Ý nghĩa của bài thơ Tỏ Lòng đối với bạn đọc ngày nay là gì?

Các tình huống thường gặp câu hỏi

Học sinh thường thắc mắc về việc phân tích tâm trạng và chí khí của tác giả qua từng câu thơ, cũng như việc liên hệ đến bối cảnh lịch sử.

Gợi ý các câu hỏi khác, bài viết khác có trong web.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về các bài thơ yêu nước khác thời trung đại tại soạn ngữ văn 10 bài văn bản tiếp theo.