
Bài thơ Trao Duyên, trích Truyện Kiều của Nguyễn Du, là một trong những đoạn thơ hay nhất của văn học Việt Nam, khắc họa nội tâm giằng xé của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho em gái. Trong 54 câu thơ lục bát, bài thơ “Ngữ Văn 10 Bài Trao Duyên” thể hiện tài năng nghệ thuật bậc thầy của đại thi hào Nguyễn Du.
Bài Trao Duyên nằm ở phần đầu của Truyện Kiều, sau khi Kiều bán mình chuộc cha. Đối diện với tình cảnh éo le, Kiều buộc phải trao lại mối tình với Kim Trọng cho Thúy Vân. Hành động “trao duyên” này không chỉ là trao lại tình yêu mà còn là trao cả hạnh phúc, tương lai cho em gái. Đây là một quyết định đầy đau đớn, thể hiện sự hi sinh cao cả của Kiều.
“Cậy em em có chịu lời, Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.”
Hai câu thơ mở đầu thể hiện sự bối rối, đau đớn cùng cực của Kiều. Nàng phải “lạy” em, một hành động trái với lẽ thường, cho thấy nàng đang ở trong tình thế tuyệt vọng, phải cầu xin em gái.
“Giữa đường đứt gánh tương tư, Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.”
Kiều tự nhận mình là “đứt gánh tương tư”, còn Vân là người “chắp mối tơ thừa”. Từ “thừa” nghe thật xót xa, như chính Kiều cũng cảm thấy mình là người thừa thãi trong cuộc tình này. Nỗi đau ấy càng được khắc họa rõ nét hơn qua những câu thơ tiếp theo.
Nguyễn Du sử dụng rất nhiều hình ảnh tượng trưng và ngôn ngữ độc đáo để diễn tả tâm trạng của Kiều. Hình ảnh “vầng trăng”, “tấm son”, “khăn điều”, “chiếc vành với bức tờ mây” đều là những tín vật tình yêu thiêng liêng mà Kiều trao lại cho Vân. Ngôn ngữ đậm chất bi kịch, những từ ngữ như “thừa”, “bẽ bàng”, “nát tan”, “oán hận” thể hiện sự đau đớn, tuyệt vọng tột cùng của nàng. Bạn có thể tìm hiểu thêm về bài thơ trao duyên ngữ văn 10.
Bài Trao Duyên có thể chia thành ba phần: phần một là lời nhờ cậy, phần hai là lời trao duyên, phần ba là lời thề nguyền. Mỗi phần đều mang một sắc thái tâm lý riêng, thể hiện sự biến đổi nội tâm phức tạp của Kiều.
Kiều bắt đầu bằng lời nhờ cậy đầy nước mắt, van xin em gái thay mình chăm sóc cha mẹ và trả nghĩa cho Kim Trọng. ngữ văn 10 cảm nhận bài thơ trao duyên. Nàng dùng những lời lẽ khẩn khoản, tha thiết, thể hiện sự bất lực của mình trước số phận.
Kiều trao lại cho Vân tất cả những kỷ vật tình yêu, như thể đang trao đi cả trái tim mình. Đây là đoạn thơ đầy nước mắt, xót xa và bi thương.
Kiều thề nguyền với Vân, mong em giữ trọn lời hứa. Lời thề này vừa thể hiện sự tin tưởng vào em gái, vừa là lời tự an ủi chính mình. Nàng mong muốn tình yêu của mình được tiếp nối, dù không phải do mình thực hiện. Bạn có thể tham khảo thêm tì bà hành văn 10 nâng cao để hiểu thêm về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Du.
“Ngữ văn 10 bài trao duyên” là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, thể hiện tài năng bậc thầy của Nguyễn Du trong việc khắc họa nội tâm nhân vật. Bài thơ không chỉ là lời than thở của một người con gái phải chịu cảnh éo le, mà còn là tiếng nói tố cáo xã hội phong kiến bất công, đẩy con người vào bi kịch. đề thi vào lớp 10 môn văn đồng nai cũng thường xuyên đề cập đến bài thơ này.
Học sinh thường thắc mắc về tâm trạng của Thúy Kiều, ý nghĩa của việc trao duyên, cũng như cách phân tích nghệ thuật của đoạn trích.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về thuyết minh về 1 tác phẩm văn học lớp 10.