Nguyễn Bỉnh Khiêm, một danh sĩ nổi tiếng thời nhà Mạc, đã để lại cho đời sau những áng thơ Nôm bất hủ. Trong đó, bài thơ “Nhàn” nổi bật với vẻ đẹp bình dị, mộc mạc mà sâu sắc, thể hiện tâm hồn thanh cao, thoát tục của một nhà nho ẩn dật. Bài viết này sẽ hướng dẫn Soạn Văn Lớp 10 Bài Nhàn Ngắn Nhất, giúp các em nắm vững nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Tìm Hiểu Chung Về Bài Thơ Nhàn

Bài “Nhàn” nằm trong tập thơ Nôm “Bạch Vân am thi tập” của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, một thể thơ quen thuộc của văn học Trung Quốc và Việt Nam. “Nhàn” mang đậm dấu ấn tư tưởng của Đạo giáo và Phật giáo, thể hiện khát vọng sống an nhàn, hòa mình với thiên nhiên của tác giả.

Soạn Văn Lớp 10 Bài Nhàn: Phân Tích Chi Tiết Nội Dung

Cảnh nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm (hai câu đề)

Hai câu đề mở ra bức tranh cuộc sống nhàn hạ của Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Một mai, một cuốc, một cần câu, / Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.” Hình ảnh “một mai, một cuốc, một cần câu” gợi lên sự giản dị, thanh đạm. Tác giả không màng danh lợi, tìm vui trong những công việc gần gũi với thiên nhiên. “Thơ thẩn” càng tô đậm thêm sự ung dung, tự tại, không vướng bận lo toan của một tâm hồn tự do.

Tấm lòng thanh cao, vượt lên trên danh lợi (hai câu thực)

Hai câu thực tiếp tục khắc họa tâm hồn thanh cao, lánh đời của nhà thơ: “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ, / Người khôn người đến chốn lao xao.” Nguyễn Bỉnh Khiêm tự nhận mình “dại” khi tìm đến cuộc sống ẩn dật, tránh xa vòng xoáy danh lợi. Ông đối lập “ta dại” với “người khôn”, khẳng định sự lựa chọn của mình, đồng thời ngầm phê phán lối sống bon chen, đua đòi của “người khôn”.

Quan niệm sống “an bần lạc đạo” (hai câu luận)

Hai câu luận thể hiện rõ triết lý sống “an bần lạc đạo” của Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Rượu đến cội cây ta sẽ uống, / Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.” Ông tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị như chén rượu dưới gốc cây, coi phú quý chỉ là giấc mộng phù du. Quan niệm này chịu ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng Lão Trang. Bạn có thể tham khảo thêm soạn ngữ văn 10 tập 2 để hiểu rõ hơn về văn học trung đại.

Khát vọng hòa mình với thiên nhiên (hai câu kết)

Hai câu kết khép lại bài thơ bằng một khát vọng hòa mình với thiên nhiên: “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu, / Chẳng biết nào vui, hãy tựa cội cây”. Nguyễn Bỉnh Khiêm nhận thấy cuộc đời đầy những sầu lo, vì vậy ông chọn cách tựa vào cội cây, hòa mình vào thiên nhiên để tìm kiếm sự an yên.

Kết Luận

Soạn văn lớp 10 bài Nhàn ngắn nhất giúp ta hiểu được tâm hồn thanh cao, triết lý sống “an bần lạc đạo” và khát vọng hòa mình với thiên nhiên của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bài thơ “Nhàn” là một tác phẩm giá trị của văn học Việt Nam, mang đến cho người đọc nhiều bài học sâu sắc về cách sống. Các em có thể xem thêm các chuyên đề ngữ văn 10 để củng cố kiến thức.

FAQ

1. Bài thơ Nhàn được viết theo thể thơ nào?
2. Tư tưởng chủ đạo của bài thơ Nhàn là gì?
3. Hình ảnh nào trong bài thơ thể hiện cuộc sống giản dị của Nguyễn Bỉnh Khiêm?
4. Nguyễn Bỉnh Khiêm quan niệm về phú quý như thế nào?
5. Tại sao Nguyễn Bỉnh Khiêm chọn cuộc sống ẩn dật?
6. “An bần lạc đạo” nghĩa là gì?
7. Bài thơ Nhàn có ý nghĩa như thế nào đối với bạn đọc ngày nay?

Mô tả các tình huống thường gặp câu hỏi.

Học sinh thường gặp khó khăn trong việc phân tích tư tưởng, so sánh với các bài thơ cùng chủ đề.

Gợi ý các câu hỏi khác, bài viết khác có trong web.

Xem thêm bộ đề văn thi vào lớp 10 chuyên và anh văn 10 unit 4 từ vựng.